Формирование макроструктуры продукта горения СВС системы МЕТАЛЛ1–МЕТАЛЛ2–АЗОТ как отражение возникновения множества волн и догорания газообразных продуктов

Л.Г. Расколенко; О.А. Шкода

doi:10.18321/

Авторлар

Л.Г. Расколенко Томск ғылыми орталығы Құрылымдық макрокинетика бөлімі СО РАН Россия, Томск қ, Академический д-ғы, 10\3
О.А. Шкода Томск ғылыми орталығы Құрылымдық макрокинетика бөлімі СО РАН Россия, Томск қ, Академический д-ғы, 10\3

DOI:

https://doi.org/10.18321/

Кілт сөздер:

жану, синтез, металдар, термопар, диаграммалар

Аңдатпа

Жұмыста METAЛЛ1-METAЛЛ2-АЗОТ (где METAЛЛ1–Ti, Al, а METAЛЛ2–Mo, Cr, Co, Al) жүйелеріндегі өздігінен таралатын жоғары температуралық синтезде макроқұрылымның құралуы «L–S» аумағындағы температуралық күйі диаграммаларын зерттеу жұмыстары жүргізілген. Жану процессіндегі жарық, жоғары температуралы траекториялардың бақылануы және макроқұрылымның ерекшеліктері, пайда болу уақытының кешігуімен немесе кеңістікте орналасуымен ерекшеленетін көптеген жану толқындарының бар болуына куә. Түгел жанып кеткен үлгінінің беттік қалпын зерттеуде жанған газ ағымдары (факел) шығуынан пайда болған көптеген саңылаулар – кратерлер табылды. Каналдардың қасиеттеріне байланысты жанып кеткен үлгінің ішінде көлемді макроқұрылымы жуық шамамен қалпына келтірілген. Жанудағы термограммалрды зерттеу стандартты профильден бірнеше «өркештердің» болуымен ерекшеленетін классикалық емес профильді тапты. Басында кеңейетін және тарылған фронтпен өтетін жанудың бірінші толқыны, келесі үлгінің жанудан ішкі профилі жазып алынған. Каталитикалық жану кезінде аралық нитридтердің «инертті» металлдың ыдырауының пайда болуынан жазық фронтпен тұрақты бір толқын пайда бола алмайды. Қысымда азотта жану жүргенде өте жұқа беттік қабатта бірінші сыртқы қолжетімді азотпен әректтесу жүретін спиральды толқыны жүріп өтетіні көрсетілген.

Әдебиеттер тізімі

(1). Расколенко Л. Г. Отображение состояние n-мерной химически активной среды «металл-металл-азот» в двумерных пространствах // Труды IV Международной конференции «Биниология, симмерология и синергетика в естественных науках». Тюмень, 2004. С. 52.

(2). Расколенко Л. Г., Максимов Ю. М., Пеленёва С. П. Исследование физико-химических процессов, происходящих в волне горения СВС-систем «M₁–M₂–N» через анализ фазовых портретов // Труды VI Всероссийской конференции «Фундаментальные и прикладные проблемы современной механики». Томск: НИИ ПММ, 2008. С. 41–43.

(3). Шкода О. А., Расколенко Л. Г. Построение и анализ экспериментальных «фазовых портретов», отражающих поведение открытых нелинейных систем // Проблемы эволюции открытых систем (ПЭОС). Алматы, 2008. Вып. 10, т. 2. С. 63–70.

(4). Расколенко Л. Г., Шкода О. А. Макроструктура продуктов горения СВС-системы Al–Ti–N и термограммы как отражение прохождения нескольких волн и факельного догорания // Горение и плазмохимия. 2010. Т. 8, № 1. С. 22–31.

(5). Чейтс Б., Кетцир Дж., Шуйт Г. Химия каталитических процессов / Пер. с англ. К. Х. н. В. В. Лунина; под ред. Д. Х. н., проф. А. Ф. Платэ. М.: Мир, 1981. 550 с.

(6). Братанич Т. И., Скороход В. В. Исследование процесса деструктивного гидрирования порошковых интерметаллических систем. 2. Скорость первого деструктивного гидрирования интерметаллида TiNi // Порошковая металлургия. 2005. № 1/2. С. 73–76.

(7). German E. D., Efremenko I., Kuznetsov A., Sheintuch M. Theory of Dissociative Adsorption Kinetics of Homonuclear Diatomic Molecules on Solid Surface // J. Phys. Chem. B. 2002. Vol. 106, No. 45. P. 11784–11794.

(8). Курнаков Н. С. Введение в физико-химический анализ / Под ред. В. Я. Аносова, М. А. Клочко. 4-е доп. изд. М.: Изд-во АН СССР, 1940. 562 с.

(9). Zik O., Olami Z., Moses E. Fingering instability in combustion // Phys. Rev. Lett. 1998. Vol. 81. P. 3868 (149–154).

(10). Aldushin A. P., Matkowsky B. J. Instabilities, fingering and the Saffman–Taylor problem in filtration combustion // Combustion Science and Technology. 1998. Vol. 133. P. 293–341.

(11). Алдушин А. П., Браверман Б. Ш. Гидродинамическая неустойчивость волны фильтрационного горения // Доклады Академии наук. 2009. Т. 427, № 3. С. 340–343.

(12). Концепция развития самораспространяющегося высокотемпературного синтеза как области научно-технического прогресса / Под ред. А. Г. Мержанова. Черноголовка: Территория, 2003. 368 с.